‘पहिराबाट भत्किएको ठाउँ सम्झँदा पनि डर लाग्छ’

तम्घास। गत असार ६ र १८ गते इस्मा गाउँपालिका– १, २, ४ र ६ का विभिन्न ठाउँमा ठूलो पहिरो गयो ।
पहिरामा पुरिएर वडा नम्बर १ मल्दी र ढाडपाटमा एकएक गरी दुई जनाको ज्यान गयो । गाउँपालिकामा झण्डै डेढ सय घरमा क्षति भयो ।
तीमध्ये विस्थापित परिवारले स्थायी आवासको माग गरेका छन् । इस्मा– १ हस्तिचौरका तेजबहादुर कुँवरले आफूहरु अहिले टहरा बनाएर अस्थायी आवासमा बसेको जनाई स्थायी आवासको व्यवस्था मिलाइदिन आग्रह गरे। घर बनाउँदा आफूहरुले श्रमदान गर्ने तर लाग्ने लागत सरकारलाई उपलब्ध गराइदिन उनले आग्रह गरे ।
इस्मा– ४ दोहोलीका मानबहादुर घर्ती असार ६ गतेको पहिराले विस्थापित भए । घर नजीकै निर्माण गरिएको मोटर बाटाले गर्दा उनको घरगोठ र खेती गर्ने बारीमा क्षति पुर्यायो । घरगोठमा बस्नै नसक्ने भएपछि उनको नौ जनाको परिवार मुसिकोट नगरपालिका वडा नम्बर १ फुर्सेपोखरामा अस्थायी आवास बनाएर बसेको छ । पानी र पहिरो रोकिए पनि पुरानो ठाउँ बस्नलायक छैन । यसले गर्दा उनलाई स्थायी आवासको आवश्यकता परेको छ । ‘पहिले भत्किएको ठाउँ त सम्झँदा पनि डर लाग्छ, त्यहाँ त जाँदै जाँदैनौ’ , घर्तीले भने, ‘हामीलाई एउटा घडेरी र घरको व्यवस्था भइदिए आभारी हुने थियौँ ।’
असार १८ गते परेको अविरल वर्षासँगै आएको पहिराले स्थानीयवासी भगवती घर्तीको घर पूर्णरुपमा क्षति गर्यो । घरमा बस्नै नसक्ने भएपछि उनी र दुई छोरा स्थानीय जनशक्ति प्राथमिक विद्यालयमा बसाइँ सरे । श्रीमान् रोजगारीका सिलसिलामा भारतमा थिए।
यता आफूहरुलाई पनि विद्यालयमा बस्न अप्ठ्यारो भइरहेको घर्तीले बताए । ‘फेरि त्यही ठाउँमा गएर बस्न सक्ने स्थिति छैन, विद्यालयमा पनि सधैँभरि बस्ने कुरा भएन ।’ उनले भने, ‘दिगो र सुरक्षित आवासको आवश्यकता परेको छ ।’
अर्का स्थानीयवासी शिवलाल खासु मगरले पनि इस्माका विभिन्न ठाउँका बस्ती नै विस्थापित भएकाले सकेसम्म छिटो स्थायी आवासको व्यवस्था मिलाइदिन आग्रह गरे। आफ्नो घर पनि पहिराले बस्नलायक नभएकाले उचित आवासको व्यवस्था गरिदिन सरकारसँग उनले माग गरे ।
स्थानीय, प्रदेश र केन्द्र सरकारले आफूहरुको माग सकेसम्म छिटो पूरा गर्नेमा आफू विश्वस्त रहेको उनले बताए। मगरको परिवार अहिले छिमेकीका घरमा बस्दै आएको छ । छिमेकीले पनि घर बिग्रियो भनेर तनाव दिएकाले आफू सकेसम्म छिटो स्थायी आवासमा बस्न चाहेको उनले बताए।

डेढ सय घरमा क्षती

असार ६ गते परेको अविरल वर्षाले गाउँपालिकाका केही ठाउँमा पहिरो गयो । यसले धेरै क्षति हुन नपाए पनि जोखिम बढायो । त्यसैमाथि असार १८ गते परेको अविरल वर्षासँगै गएको पहिराले झण्डै डेढ सय घरमा क्षति पुग्यो ।
वडा नम्बर १ मा १८ घर पूर्ण क्षतिग्रस्त, २५ घर आंशिक र ९३ घर उच्च जोखिममा छन् । वडा नम्बर २ मा तीन घर पूर्ण क्षतिग्रसत र ४७ घर उच्च जोखिममा छन् । वडा नम्बर ४ मा ९ घर पूर्ण क्षतिग्रस्त, १० घर आंशिक र ३१ घर उच्च जोखिममा छन् ।
वडा नम्बर ६ मा एक घर पूर्ण क्षतिग्रस्त, छ घर आशिंक क्षतिग्रसत तथा एक घर उच्च जोखिममा रहेको गाउँपालिकाका वास संयोजक हरिप्रसाद घिमिरेले जानकारी दिए ।
विस्थापित परिवारमध्ये कतिपय विद्यालयमा, कतिपय अर्कैके घरमा त कतिपय अस्थायी किसिमको टहरा बनाएर गुजारा चलाएका छन् । पहिराको उच्च जोखिममा रहेका घरका परिवार भने पुरानै घरमा फर्किएका छन् । -रासस